16 november 2013

'Is hij écht fotograaf?'

©Foto: Bert van der Molen
Column - Anders, ja heel anders, zijn de foto's geworden die ik gemaakt heb voor mijn nieuw fotoboek 'Spaghetti'. Anders dan de foto's van mijn vorige boek 'StaringU!' Die foto's maakte ik tijdens mijn eigen revalidatie. Ik was toen intern bij revalidatiecentrum Roessingh in Enschede. De foto's heb ik daar gemaakt in een geïmproviseerde fotostudio. Vrienden transporteerden mijn apparatuur, ik nodigde mede-revalidanten uit om op de foto te gaan. Dertien stuks reageerden. Diverse bladen hebben foto's uit die serie gebruikt en ik heb de serie regelmatig geëxposeerd. Intussen ging ik verder met het maken van andere eigen werk. Ik noem mezelf dan wel eens rolstoelfotograaf maar ik fotografeer meer dan alleen maar rolstoelen. Veel van mijn werk als fotograaf en beeldend kunstenaar gaat over identiteit en de zoektocht naar wie je eigenlijk bent. Wat kenmerkt jou. Als afsluiting van 'StarringU!' stelde ik het gelijknamige fotoboek samen dat ik in januari vorig jaar in eigen beheer ben gaan uitgeven. Het werd goed ontvangen en ik heb er een kleine honderd van verkocht. Verdeeld over het hele land en eentje zelfs naar België. De foto van de voorpagina is zelfs opgenomen in het kunstboek Jaart 2013. Het Roessingh stelde mij in de gelegenheid mijn boek tijdens een zorgmarkt te overhandigen aan prinses Margriet. Tijdens het vervolgcontact met Roessingh ontstond het idee voor een nieuw boek, maar dan toch weer anders.
Leek me mooi om naast de foto's dit keer ook de eigen verhalen van revalidanten mee te nemen. Oud-collega Miriam Janssen van het creatief centrum waar ik vroeger werkte en schrijfcoach, vond ik bereid de deelnemers te begeleiden in het schrijven van eigen teksten. Bevriend kunstenaar en vormgever Pier van Dijk wilde de vormgeving doen. In mei dit jaar startten we met de werving, veertien deelnemers dit keer. Iedereen heeft hard gewerkt en het boek is bijna klaar. Komende week naar de drukker en op tien december de presentatie. De fotografie vroeg dit keer veel organisatie. Bij iedereen zocht ik niet alleen een passende manier maar ook een geschikte locatie. Twee sessies heb ik in de studio gedaan. De andere bij een brandweerkazerne, jachthaven, theaterzaal, buurtspoorweg, balletzaal en nagelstudio, om maar wat te noemen. Alles ging prima en de ontvangst en medewerking was overal hartverwarmend. Achteraf moest ik om een voorval lachen dat ik overigens zelf gemist heb. Bij één locatie buiten, kon een toekijkende voorbijganger zich uiteindelijk niet meer inhouden en vroeg aan mijn assistent: 'Is die man écht fotograaf?'

22 september 2013

Golf


Mooi zijn de witte wolken die ik vanuit mijn tuin over zie komen. Het is prachtig weer en vanuit mijn keukenraam zie ik fraaie wolken. Ik ga naar buiten want als wolkenliefhebber wil ik daar van genieten. In de hogere luchtlagen drijven van die grote statige ‘bloemkoolwolken’ die het altijd goed doen op foto’s. Vooral op zwart/ wit foto’s. Ik kijk omhoog en zie wat lager een grote grijze flard wolk bewegen. Iets sneller schuift hij onder zijn grote witte broeder door. Blijkbaar staat in de lagere luchtlaag meer wind. Hier kan ik me uren mee vermaken en ik vind het jammer dat ik zo laag woon. Het liefst woon ik op flinke hoogte in een Penthouse. Als het even kan ook nog met een ruime studio. Kan ik de wereld van bovenaf gade slaan en genieten van de horizon. Van de wolken die ik dan voorbij zie schuiven. Lekker met een kop koffie op mijn dakterras of ’s avonds met een wijntje of een glas Belgisch bier. Jaren geleden woonde ik wat hoger. Niet zo heel hoog maar in verhouding tot mijn woonomgeving net hoog genoeg. Ik keek uit over een deel van de bebouwing. Maar het mooiste was de grote glazen fabriekshal waar ik van een afstandje op uit keek. De hal rees in zijn omgeving omhoog. Van vaag groen glas waren de zijkanten waar de zon in de zomer achter onder ging. Vanuit mijn keukenraam kon ik dat het beste zien. Door de zakkende zon lichtte het glas helder groen op en kreeg de kleur van zeewater. Onder het koken stond ik dan hele tijden mijmerend naar buiten te kijken. Soms ten koste van het eten. Ik stelde me voor dat het gebouw boordevol zeewater zat. Nog even wachten en dan barst het open. Dan komt al dat water naar buiten in één grote golf.

26 mei 2013

Gezocht: realidanten en oud-revalidanten van Roessingh

Ik zoek revalidanten en oud-revalidanten van revalidatiecentrum Roessingh in Enschede. Revalideer je in Roessingh of heb je er gerevalideerd, geef je dan op voor het unieke project 'Spaghetti'. Mijn vorige project 'StarringU!' was de aanleiding voor het opzetten van 'Spaghetti'. Deelnemers gaan dit keer niet alleen op de foto zoals ze zelf willen, maar kunnen in plaats daarvan ook gedichten, korte verhalen of iets anders schrijven. Op de foto gaan én iets schrijven kan ook. Er zijn nog enkele plekken vrij voor deelname aan 'Spaghetti'.





10 mei 2013

Hoofdzaken

© Foto Jan Beerling
 
Deze column van mij publiceerde uitgeverij Wegener eerder in haar huis-aan-huisbladen. Kwam hem weer tegen en moest lachen.
 
Column - Ik zag een vreemd uitziend aapje. Grote ogen, mond open. Het beestje was duidelijk bang. Mannen en vrouwen in witte jassen er om heen. Maar iets was niet in orde. Het hoofd van het arme beestje zat niet op zijn eigen lichaam, hoorde ik de wetenschapper zeggen. Het was op tv en ik kwam er tijdens het zappen langs. Trots vertelde de onderzoeker dat het hem gelukt was het hoofd van een aapje los te schroeven en op een ander lichaam vast te knopen. Hij had niet alles vastgemaakt, vertelde hij nog. Want dat was voor dit onderzoek niet nodig. Daarom was het te veel werk. Zijn doel was alleen maar aan te tonen dat het mogelijk is. Straks kan het ook bij mensen en dan knoopt hij wel alles weer aan elkaar. Eerst was ik verbijsterd. Afschuwelijk vond ik het. Maar ik zag ook de mogelijkheden. Medici transplanteren al allerlei losse onderdelen en het hoofd is ook een los onderdeel. Vingers en zelfs een hand kunnen ze er tegenwoordig al weer aan zetten. Borsten worden vergroot en via spammail krijg je voortdurend aanbiedingen voor penisvergrotende middelen. Dus waarom niet meteen je complete lichaam vervangen voor iets dat je beter bevalt. Sekseveranderende operaties zijn niet meer nodig. Gewoon het hoofd meteen op een vrouwen-, dan wel mannenlichaam plakken en de rest gaat vanzelf. Ik zelf zou een lichaam uitzoeken dat nog een beetje redelijk kan lopen. Het lichaam van een sporter hoef ik niet. Dat moet je ook bijhouden en dat is erg vermoeiend. Liever een doorsnee lichaam dat niet te veel onderhoud vraagt. Dat met een beetje beweging op zijn tijd tevreden is. Zal eens beginnen met om mij heen te kijken naar een geschikte kandidaat. Want je weet maar nooit. Wanneer het zo ver is wil ik toch wel een geschikte donor achter de hand hebben.
 

28 april 2013

De recepten zijn van mij

Jorg Immendorf

Onderstaande column van mij is eerder geplaatst in de bladen van Wegener. Maar ik moest gisteravond aan hem denken toen ik werk van hem tegenkwam op internet.

Column - De beroemde Duitse schilder Jorg Immendorf kon kunst onmogelijk los zien van de maatschappelijke realiteit. Kunstenaars moeten volgens hem hun verantwoording nemen. Zich niet afzijdig houden van wat er om hen heen gebeurt. Dat deed hij zelf dan ook ten volle. In mei 2007 overleed de door de dodelijke spierziekte Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS) getroffen kunstenaar. Immendorf staat bekend als sociaal bewogen observator en commentator. Hij nam alles wat zich in de maatschappij voordeed in zich op en beschouwde kunst als een weerspiegeling van de beschaving. Begin mei zag ik op een Duits tv-zender een reportage over Immendorf. Aanleiding was een grote overzichtstentoonstelling van hem in Berlijn. Dat was voor zijn overlijden en de grote meester was aanwezig in rolstoel. Het was al laat. Ik had eigenlijk geen zin om te kijken en schakelde uit. Een paar dagen later zapte ik verveeld langs de kanalen. Plotseling kwam ik op een Duitse zender opnieuw dezelfde reportage tegen. Hij was net begonnen en ik móest het blijkbaar zien. Een hogere macht had er gewoon voor gezorgd dat die weer voor mij klaar stond. Ik geloof in dat soort zaken. Gefascineerd keek ik de reportage tot het einde uit. Afgelopen week ontdekte ik tussen opnamen op mijn tv-recorder een oude uitzending van het VPRO programma RAM. Even kijken en weer Immendorf in Berlijn. Tussendoor beelden van de schilder in zijn atelier. Opnieuw indrukwekkend. Met krachteloze armen in zijn rolstoel en vlijmscherpe geest geeft hij aanwijzingen aan kunststudenten die hem helpen bij het schilderen. Regelmatig met zijn hoofd opzij: ‘zigarette bitte’, klinkt het allesbehalve vragend. Ondertussen vullen zijn assistenten op zijn strikte aanwijzingen de grote doeken met verf. ‘Kan ik dat ook doen als ik de techniek beheers?’ vraagt de interviewster. ‘Weet ik niet’, twijfelt de kunstenaar. Dan stellig: ‘Zij brengen slechts de verf aan maar de recepten zijn van mij’.

19 februari 2013

Bij de Pilaarheiligen

Oud burgemeester Lemstra
© Foto Irma Bruggeman

Een heilige ben ik niet. Ook niet echt een zondaar of zoiets, maar een heilige is toch iets anders. Vooral een pilaarheilige. Iemand die besluit de rest van zijn leven of een deel van zijn leven, op de top van een hoge pilaar door te brengen als boetedoening. Alle respect daar voor maar dat zie ik mezelf niet doen. Ik voldoe wel eens een boete, maar die is dan meer van stoffelijke aard. Meestal met een foto als bewijslast voor de zonde. Een paar kilometer te hard gereden. Maar toch heb ik nu iets met heiligen en een kerk te maken. Een heuse basiliek zelfs. Samen met negen andere kunstenaars doe ik mee aan het toch zeker uniek te noemen kunstproject 'Pilaarheiligen, de kracht van soberheid.' Aan tien pilaren in de Lambertusbasiliek in Hengelo, hangen nu tien kunstwerken van even zovele kunstenaars. De Lambertusbasiliek heeft aan iedere pilaar een beeld van een heilige. Vandaar de titel 'Pilaarheiligen.' Aan 'mijn' pilaar hangt Theresia van Lisieux. Het idee om in de kerk te exposeren ontstond bij kunstenaar Pier van Dijk. Hij wist pastoor Koos Smits warm te krijgen voor dit initiatief. Vrijdag 15 februari was de opening met inleidingen van onder andere Herman Haverkate, kunstredacteur van de Twentsche Courant Tubantia, voordrachten van dichteres Marijke Agterbos en orgelspel van oud-burgemeester van Hengelo, Wolter Lemstra. De huidige burgemeester Sander Schelberg verrichtte de openingshandeling waarvoor grote publieke belangstelling was.

De Lambertusbasiliek is te vinden aan de Enschedesestraat, midden in het stadscentrum van Hengelo. De expositie duurt nog t/m 22 maart.

Openingtijden: ma. t/m za: 9.30-10.30 uur, wo, za en zo: 14.00-16.00 uur.
 
Klik voor affiche